Copyright © 2017 H. Swart - http://www.koosswart.com

Pagina 16 van 37

Buitenverblijven in H-S

Foto's en verhalen uit "Het Nieuwsblad" van 1959 & 1960

[In de volksmond "Het Bokkeblad"]

„WELGELEGEN” KLEINEMEER (slot)

Het jongste verleden

De bibliotheek. ± 1920.

De nieuwe bewoner, Cornelis Star Lichtenvoort, die „Welge- legen" in 1850 erfde, was te Leeuwarden geboren als oudste zoon van mr. Willem Cornelis en Sjoukje Heringa. In tegen- stelling tot zijn veel belovende jongere broer, de vroeggestor- ven Volkert, was hij weinig be- gaafd. Zijn belangstelling ging uit naar mooie paarden, waar- van hij verscheidene bezat. Als een welgesteld landeigenaar leefde hij rustig voort op zijn buitenplaats tot hij in 1861 op de nog jeugdige leeftijd van 43 jaren overleed. Zijn weduwe Christina Jacoba Wijckerheld Bisdom hertrouwde twee jaren later Cornelis Star Nauta, een neef van haar eerste echtgenoot. Deze zag het levenslicht op de borg Rikkerda bij Lutje gast. Hij was opgeleid voor de marine, waar hij als luitenant ter zee de Militaire Willemsorde verwierf. Na zijn huwelijk zei hij de zee vaarwel en vestigde hij zich in Kleinemeer. Zijn belangstelling richtte zich vooral op de land- bouw. Als kweker van uitheem- se planten genoot hij zelfs een zekere vermaardheid. Ook maakte hij deel uit van de ge- meenteraad van Sappemeer. Na de dood van zijn vrouw, in 1876, bleef hij „Welgelegen" bewonen. De oudste ingezete- nen zullen zich deze beminne- lijke oud-zeeofficier nog wel herinneren. In 1900 stierf hij. Beide huwelijken waren kin- derloos gebleven, zodat „Wel- gelegen" vererfde op enige

verre bloedverwanten. Deze besloten toen de buitenplaats te verkopen. Eigenaar werd de landbouwer Aeilko Edzes. Diens boerderij (in de twintiger jaren gesloopt) stond schuin te- genover „Welgelegen” in Kleinemeer. Hij

stamde uit een oud Oldambster boerenge- slacht. De stamvader Eppo Hiltiens wordt reeds in 1625 als grootgrondbezitter te Zuid- broek aangetroffen. Hij heeft „Welgelegen” met zijn vrouw, Gesina Boer, echter niet be- woond. Het was hem hoofdzakelijk om de bijbehorende landerijen te doen. Het huis werd verhuurd o.m. aan de heer Steenbeek, leraar aan de R.H.B.S. te Sappemeer. Tandarts Steenbeek Sr. bracht hier zijn jeugdjaren door. Bij het uitbreken van de Eerste Wereld- oorlog diende het tijdelijk tot toevluchtsoord voor Belgische vluchtelingen. Het huis, dat bij de aankoop reeds in een zeer verwaarloosde toestand verkeerde, geraakte steeds meer in verval. Het neigde ten ondergang en zo viel in 1915 het besluit tot afbraak. Het einde scheen nabij: de vijvers en grachten gedempt, de tuinen gerooid. Tot plotseling een koper kwam opdagen in de persoon van mr. Cornelis Alexanaer Star Numan. Hem bezielde slechts één gedachte: redding van het aloud familie- goed. Kosten noch moeite zijn gespaard om het huis in oude luister te herstellen. „Welge- legen” herrees in zijn oorspronkelijke gedaan-

te, met behoud echter van de latere achter- bouw. Zo zag de graaf van Wartensleben het als hij uit het krijgsrumoer hier de stilte zocht. Zo zagen het de Lichtenvoort’s, vier genera- ties lang. En zo was het ook, toen mr. Star Numan’s overgrootvader: dr. Alexander Nu- man, hoogleraar aan de veeartsenijkundige hogeschool te Utrecht, er in 1806 in het huwe- lijk trad met Catharina Dorothea Star Lich- tenvoort, de dochter van de toenmalige eige- naar mr. Cornelis.

Daar mr. Star Numan ongetrouwd was, ging „Welgelegen” bij zijn overlijden in 1936 over op zijn zuster Catharina Cornelia Star Numan. Zij was gehuwd met mr. Evert Jan Thomassen à Thuessink Van der Hoop van Slochteren. Zij bewoonde het buiten in de jaren 1917 tot 1925, toen haar echtgenoot burgemeester was van Sappemeer. Na diens benoeming in hetzelfde ambt te Slochteren, vestigde het echtpaar zich op het oude familielandgoed Fraeylemaborg. „Welgelegen” werd toen andermaal verhuurd o.a. aan burgemeester Eikema. Thans dient het als verpleeginrichting voor ouden van dagen. Zo bleef dit vroeg 18e eeuwse landhuis tot op heden bewaard. Het verleent, omringd door het geboomte, aan Kleinemeer een sfeer van vroegere tijden, een sfeer, die men elders in de veenkoloniën tevergeefs zal zoeken.

Mr. G. N. Schutter.