Copyright © 2017 H. Swart - http://www.koosswart.com

Zoals het vroeger was....

Foto's en verhalen uit "Het Nieuwsblad" van 1959 & 1960

[In de volksmond "Het Bokkeblad"]

Pagina 7 van 26

Het wordt de lezer deze week wel heel gemak- kelijk gemaakt. Andere zaterdagen moet men de foto van oud Hoogezand—Sappemeer toch eerst eens goed bekijken of het praatje lezen om te weten waar het af geheelde betrekking op heeft. Men ziet nu direkt, dat dit een reproduktie van een ansichtkaart is. De uitgever heeft de groet uit Sappemeer op de voorkant geplaatst, hetgeen men tegenwoordig wel weer meer ziet, maar dan toch niet zo hoog op de kaart. Uit de opdruk kan men tevens vaststellen, dat hier het stoom- gemaal te Kleinemeer tot object van de fotograaf heeft gediend.

Dat is al gauw bekeken met deze foto en toch zal het niet gemakkelijk zijn zich te realiseren, dat de Kleinemeersterstraat van thans op dezelfde plaats ligt, waar voorheen dit kanaaltje liep met een prachtige bomenrij er langs. Men kan zich door de landelijke entourage toch slecht indenken, dat er nu een tweebaans weg loopt met in het midden een gras gazon. Inrijden toe- gestaan kon men toen nog niet lezen, want an- ders had men het wellicht als een grap opgevat. Er was immers toch niemand, die in de wijk reed, of het toe gestaan was of niet.

Wanneer men echter in het huisje van de oude heer Niemeijer en zijn dochter op bezoek is, clan kan men vernemen, dat daar in de tijd van het stoomgemaal het een afwisseling was, wanneer er iemand te water raakte. Dat huisje van Nie- meijer staat nu nog aan de Kleinemeersterstraat ongeveer tegenover^de speeltuin, waar de Jan ten Catestraat in de Kleinemeersterstraat uit- komt.

Het huis op de voor grond voor de pijp is nu het eerste huis na de speeltuin, waar thans de familie Tonkens in woont. Op de foto staan pijp en ge- maal nogal wat van elkaar, maar vaag te onder- scheiden zijn misschien de lijnen van het ketel- huis tussen gemaal en pijp. Het gemaal op de foto had een voorganger, namelijk een wind- molen, die voor de bemaling werd gebruikt en een deel, het onderste zoals men nog wel kan zien, is later het omhulsel van het stoomgemaal geworden. Er zijn nog andere moderniseringen gekomen en in de laatste jaren van zijn bestaan tot kort voor de oorlog was het een electrisch gemaal.

Dit laatste is trouwens niet helemaal verdwenen, want het werd over geplaatst naar de Kalkwijk, waar het nu geautomatiseerd dienst doet.

We hadden het over de heer Niemeijer, die nog

stees in zijn huisje aan de Kleinemeersterstraat woont, dat doet hij al vanaf 1903 en sinds die tijd is hij tot aan het afbreken van het gemaal machinist geweest. Hij heeft uit die tijd natuur- lijk verschillende herinneringen overgehouden en sterk leeft nog de ochtend na een hevige storm. Toen men op de teeg langs het kanaaltje kwam, lagen 24 iepebomen ontworteld neergeveld. Op de foto staan zij nog prachtig naast elkaar, maar op de bewuste morgen was het een troosteloos gezicht.

Gerekend vanaf de Zuiderstraat waren er achter- uit van het gemaal nog enkele brugjes en moge- lijk heeft de fotograaf het eerste gebruikt om dit mooie plekje in beeld te brengen. Hij heeft er succes mee behaald, want het werd goedge- keurd om de groeten uit Sappemeer over te brengen.

Loopt of rijdt men thans over de Kleinemeerster- straat, dan is het moeilijk te geloven, dut men over de plaats gaat, waar vroeger schepen lagen, die turf of steenkool voor het gemaal aanvoerden, Wanneer nu kinderen in de speeltuin ziel ver- maken, dan doen zij dat onder de denkbeeldige rook van de pijp, die op de foto als een trouwe wachter staat af gebedel. Men krijgt nauwelijks het idee, dat op diezelfde plaats van de foto thans vrijwel aaneengesloten huizenrijen staan en hierdoor wordt wel bewezen, dat Hoogezand- Sappemeer vroeger op verscheidene plaatsen heel anders was. Wanneer we even het rijtje van foto's nagaan, dan zien we, dat de Hoogezand- sterbrug plaats maakte voor tenslotte het ver- keersplein op de Dam; de Bonthuizerbrug is er nog, maar het beeld veranderde aan de ingang van de Kees de Haanstraat (toenmaals Stations- straat) toch wel grondig; het tolhek te Foxham verdween; de postbodes hebben andere unifor- men gekregen; Van der Werffs scheepswerf is niet meer aan de Zuiderstraat te Hoogezand. Het kofschip is uit de mode geraakt en heeft plaats gemaakt voor de coaster. Dat was ook het geval met de driemast-klipper en niet schoener, zoals wij van een der schepen voor de wal ver- meldden.

We waren nu op de Kleinemeersterstraat en dan zoals het vroeger was. Waar we volgende week verzeild zullen raken op onze tocht langs de oude beelden uit onze gemeente, weten we niet. In ieder geval komen er nog verschillende plek- jes aan de beurt en we hopen daarbij ook aan de buitenkant Hoogezand—Sappemeer te passeren.