koos swart

Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer
Sappemeer

Home

Contact

Copyright © 2017 H. Swart - http://www.koosswart.com

Nostalgie

Zoals het vroeger was....

Foto's en verhalen uit "Het Nieuwsblad" van 1959 & 1960

[In de volksmond "Het Bokkeblad"]

Pagina 21 van 26

We trekken op onze zwerftocht „Zoals het vroe- ger was....” weer eens een geheel andere kant uit. Door Hoogezand—Sappemeer loopt een as. Op de flanken ziet men de spoorbaan en de rijksweg. Twee belangrijke wegen, die beiden heel ver weg voeren, vooral wanneer men de oostkant opgaat. Maar hoe voornaam zij ook zijn, het leven van Hoogezand-Sappemeer bruist al jaren langs die as. Wanneer men gaande van oost naar west naar zijn linkerkant kijkt, kan men hier en daar het schuim van het bruisen tegenkomen. Men weet in het oosten ligt Zuid- broek. Daar komt de zon voor ons op. In het westen ligt Foxham, daar gaat de zon onder. Beter gezegd, daar ligt Groningen, dat past beter bij de avond.

Voorheen konden we die as een hele tijd volgen om in Groningen te komen. Toen boog de weg naar Goningen nog niet ac naar de Rijksweg. Maar die weg is er gekomen en ook het nieuwe Winschot er diep. Dat diep maakte van Hooge- zand—Sappemeer zo'n beetje een schiereiland. Ging men voorheen bij de Foxholsterbrug recht- uit, nu kan het niet meer om in Groningen te komen. Of men moet geneigd zijn om het nieuwe diep over te zwemmen. Dat laatste stuk ziet men breed op bovenstaande foto afgebeeld. Forse bomen vormen het plafond aan de linkerkant. Daaronder door zijn velen naar Groningen getrokken.

Aan de andere kant van het oude diep trekken dagelijks nog vele mensen met als doel de fa- brieken aan die zijde. We twijfelen er niet aan of men zal op deze foto, tussen 1925  en 1930 genomen. de W. A. Scholten's Fabrieken te Foxhol herkennen. Toch is er heel wat veran- derd. Jammer, dat die fabrieken toentertijd voor een foto al te groot waren. Het achterste deel, dus het meest naar Hoogezand—Sappemeer toe, is daarom niet zo gemakkelijk te onderscheiden. Het is echter liet complex van de Aardappel- meelfabrieken en daarin sprak de aardappel- meelfabriek Tonden een hartig woordje mee. De malerij van Tonden is in 1934 afgebroken en vervangen door een nieuwe. In 1939 kwam het drie verdiepingen hoge kantoorgebouw ge- reed. Men treft het op deze foto dan ook niet aan.

De grote veranderingen kwamen in de jaren na ie tweede wereldoorlog. De aardappelmeelfa- briek is toen op revolutionaire wijze gemoderni- seerd. Daarbij moet men dan het accent op modern leggen en revolutionair eigenlijk weg- denken. In ieder geval zijn de oude gebouwen verdwenen en vervangen door een geheel nieuwe fabriek.

Hierop volgt het hoge gebouw, waar de achter-

ste van de twee pijpen als het ware tegen aan- leunt. Men zal er uitetlijk de stroopfabriek Eureka in herkennen. Maar dat is dan ook alleen de uiterlijke overeenkomst, die er nog bestaat. Het ketelhuis van de stroopfabriek is later opgeheven en de pijp, die erbij hoorde, is gesloopt. Dat was omstreeks de dertiger jaren.

We komen nu in het gedeelte van het concern, dat op de voorgrond van de foto, dat wil zeggen aan de overkant van het diep, is afgebeeld. Hier staan de gebouwen van de Chemische fabrieken, althans zoals het bij het begin van deze N.V. was. In 1920 werd daar begonnen en wel in het hogere gebouw, dat iets meer naar ach- teren staat en ook al zo'n beetje de steun van een fabriekspijp heeft. Daar werd met de produktie van zwelstijfsel gestart. Voor dat gebouw kwam een uit drie gedeelten bestaande loods. Omstreeks 1925 verschenen dus die drie schuin omlaag lopende daken, die duidelijk zijn te zien. Die daken kan men nu niet meer aantreffen, want er kwam een verdieping op en daarin zijn thans nog de bedrijfslaburatoria onder gebracht. Het hogere reeds genoemde gebouw van de chemische achter de scheepsmast op de voorgrond bestaat niet meer.

Op de foto kan men in de donkere partij voor de drie schuine daken een hek onderscheiden. Daarachter staat een loods die bij de stroop- fabriek behoorde. Men kan ook nog zien, dat er wat ruimte overbleef. Die ruimte is er niet meer, want de Chemische Fabrieken kregen een kantoorgebouw voor afhandeling van het admi- nistratieve gedeelte. Het kantoorgebouw is be- slist niet op zand gebouwd, maar als wij zouden zeggen, dat het op meel is gebouwd, klinkt het ongeveer hetzelfde. Dat beweren we echter niet. Wel waren in die overgebleven ruimte meel bassins aangebracht.

We zijn nu in korte spanne tijds op papier de fabrieken nagegaan. Het zou echter heel wat tijd kosten, wanneer men het thans in werkelijkheid zou doen en daarbij zijn ogen goed de kost zou geven. Wanneer we het op de foto doen, dan hebben we al opgemerkt, dat de bomen een mooi dak vormen en dat komt door de bladeren. Kijken we verder, dan zien we verschillende schepen langs de wal aan de fabriekskant liggen. Schepen bij deze fabrieken betekent campagne en campagne betekent herfst. Herfststormen hebben in ieder geval nog niet door de bomen gewoeld. Misschien was het een mooie maand september en Zoals het vroeger was . . . . willen we gerust thans ook hebben. Het mag best een mooie septembermaand worden, maar op 25 april 1959 denken we nog aan een mooie lente en een mooie zomer.